Қазақстан Ауғанстанға экспортқа ұн жіберіп жатыр. Елдегі билікке Талибанның келуіне байланысты жөнелту көлемі азайып барады. Ол SWIFT —тен ажыратылды, Орталық банктің резервтері «алып кетті», ақша аударымдары бұғатталды, деп жазады «КазахЗерно.kz».
2022 жылдың қаңтарында республикада 263,3 мың тонна ұн өндірілді. Бұл 2021 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда шамамен 15%—ға артық. Ұнның басым бөлігі дәстүрлі түрде Қостанай облысында өндіріледі (97,4 мың тонна; жылына + 53,8%). Басқа ірі өндірушілер Солтүстік Қазақстан және Қарағанды облыстары болып табылады.
Өткен жылы елімізде 3,1 миллион тонна ұн өндірілген. Бұл 2020 жылмен салыстырғанда 6,9 пайызға аз. Бір жыл ішінде жергілікті компаниялар өнімге ішкі сұраныстың 99,5 пайызына қол жеткізді. Республика 13,6 мың тонна (+5,7%) импорттаса, 1,4 млн тонна (—17,2%) экспорттаған. Ішкі нарықтағы сату көлемі 1,4 млн тоннаға дейін өсті (+6,5%).
Сарапшылар қазақстандық ұнның экспорты қысқарады деп болжаған. Қыркүйек—қаңтар аралығында шетелге 3,7 млн тонна ұн мен астық сатылды (—14%). Бидай (—7%) және ұн (—23%) экспорты төмендеді. Бұл олардың Ауғанстанға ұнды аз сата бастағанына байланысты болды. Бұрын бұл елде 60 пайыздан астам үлес болған. Әзірге одан тікелей төлем жасау мүмкін емес.
Ресей қазақстандық ұнның екінші сатып алушысы болды. Оған осы өнімнің 28,1 мың тоннасы жөнелтіліп, оны сатудан $10 млн пайда түсті.Егер ақшалай есептегенде экспорт бір жылда 26,4%—ға, табиғи түрде 21,1%—ға өсті.
Қаңтар айының қорытындысы бойынша ішкі нарықта бірінші сұрыпты ұнның келісі жүз сексен алты теңгеден, ең жоғары сорты екі жүз алпыс үш теңгеден сатылды. Бірінші сұрыпты ұнның ең төменгі бағасы Ақтөбеде (133 теңге/кг), ең жоғары бағасы Ақтауда (256 теңге/кг) анықталды. Жоғары сортты ұнның ең төменгі бағасы Павлодарда (184 теңге/кг), ал ең жоғары бағасы Нұр—Сұлтанда (328 теңге/кг) тіркелді.
Асылбек Жумагулов
