Белгілі бір аймақтың шекарасында азық–түлік қауіпсіздігін қалай қамтамасыз ету керек? Кейбір жергілікті әкімдер бақылау топтарын құрып, сауда орындарына барып, кәсіпкерлерді азық–түліктің шекті мөлшерінен асырмауға көндіреді. Біреулер қайырымдылық шараларын өткізіп, үлкен ауыл тұрғындарын азық–түлік пакетімен қамтамасыз етіп, соған демеушілер тартуда. Жамбыл ауданының әкімі Ерлан Қыдыралыұлы өнім бағасының қымбаттауымен күресу үшін біршама басқа әдістерді қолдануды ұйғарды, деп хабарлайды «КазахЗерно.kz» тілшісі.
«Әрине, еліміздің өзге өңірлерінен бізге келетін азық–түлік тауарларының қымбаттауына төтеп беру қиын. Бірақ жергілікті масштабта бұл әбден мүмкін. Биыл егіс алқабына көкөніс дақылдарын егіп, мол өнім алған жамбылдық шаруа қожалықтарын осы тұрғыда ынталандыруды жөн көрдік», – деді аудан әкімі әлеуметтік желідегі парақшасында.
Оның айтуынша, аудан әкімдігі ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілермен келісім–шартқа отырып, олардың өнімдерін ауданның сауда нүктелеріне егіс алқабынан тікелей жеткізіп отырған. Осылайша, делдалдар жеткізу тізбегінен толығымен алынып тасталды, сондықтан көкөністердің құны нарықтық құнынан айтарлықтай төмен.
Сонымен қатар, ауданда Жамбыл облысы әкімінің бастамасымен қолға алынған «Алқаптан – төрге» жобасы жүзеге асырылуда. Сондай–ақ азық–түлік бағасын тұрақтандыруды көздейді.
«Кәсіпкерлер бұл бастаманы белсенді түрде қолдайды. Өйткені, олар тауарды делдалдардың қызметін пайдаланбай, тікелей өндірушіден сатып алады. Оның үстіне егіс алқабынан көкөніс жеткізуді көлікпен қамтамасыз ететін әкімдік қамтамасыз етеді. Ол үшін жобаға қосылғысы келетін кәсіпкерлер әкімдікпен келісім–шарт жасауы қажет. Осылайша ауыл дүкендеріндегі азық–түлік бағасын тұрақтандыруға қол жеткіздік», – дейді Е.Қыдыралыұлы.
Жоба бірнеше күн бұрын басталды. Осы уақыт аралығында ауданның сауда орындарына «Аса–Даму» ЖШС өндірген 8340 дана тауық жұмыртқасы, 10 тонна картоп, 19 тонна пияз, 600 келі сәбіз, 500 келі қырыққабат түсті.
Оның үстіне баға кез келген сатып алушының көңілінен шығады: жұмыртқа 25–30 теңге/дана, картоп – 120–150 теңге/кг, қырыққабат – 100 теңге/кг дейін. Бұл өнімдер тікелей өндірушілерден сатылады. Өңірге көрші Байзақ ауданынан әкелінетін өнімдер бар. Олар делдалдық схемаларға қатыспайды, сондықтан олардың бағасы төмендейді.
Алдағы уақытта Жамбыл облысының әкімі Ерлан Қыдыралыұлы жоба аясында өнім түрін 5 атаумен кеңейтуге уәде беріп отыр. Сондай–ақ, облыста егіс алқаптарынан жиналған ауылшаруашылық өнімдерін сақтауға жақсы жағдай жасалғанына диқандардың назарын аударады.
«Бізде облыстағы көкөніс қоймаларының ең көп саны бар – жалпы ауданы 43,1 м2 болатын 112 осындай нысан. Олар 34 мың тоннаға дейін өнімді сыйдыра алады. Сондықтан шаруаларды өз қызметтерін пайдалануға шақырамыз», – деп атап өтті аудан әкімі.
Бұл ретте Е.Қыдыралыұлы облыс базарларында жергілікті арзан ауылшаруашылық өнімдері жиі қойылып, бағасының ашығын айтсақ, қымбаттағандығы туралы пікірін білдірді. Мұндай фактілермен күресудің бір ғана жолы бар – тауарды өндірушіден сатып алушыға дейінгі жол бойындағы ұзақ делдалдық тізбекті жою. Дегенмен, бұл жұмыстың тез нәтиже беретінін ұмытпағанымыз жөн. Өйткені, баяғы делдалдар тауарды бір жерден екінші жерге жайғастырып, оңай пайда табу мүмкіндігінен бас тартуға аса құлықсыз.
Ольга Миллер
